Fiber mi Coax mı? Aynı hız etiketine rağmen deneyim farkı neden oluşur? İnternet hızını düşüren asimetri, parazit ve paylaşımlı ağ sorunlarının gerçek nedenini öğrenin.
Servis sağlayıcınız tarafından sunulan pakette her iki altyapı için de 100 Mbps şeklinde bir açıklama olabilir. Fakat uygulamada, bir kişi fiber optik bağlantı ile 100 Mbps’yi oldukça akıcı bir şekilde tecrübe ederken Coax kablo tercih eden öteki kullanıcı aynı hız seviyesinde bile kopmalar ve hız düşüşleri yaşayabilir.
Peki, aynı hız açıklamasına sahipken neden bu derece ciddi bir deneyim farkı meydana gelir? Yanıt, tercih edilen kablo çeşidinin fiziğinde ve altyapının mimarisinde saklı.
Altyapı Temelleri: Işık Hızı vs. Elektrik Gürültüsü
İnternet tecrübesindeki ayrımın farkına varmak için, bu iki teknolojinin ana hareket ilkesini incelemeliyiz:
Fiber Optik (FTTH)
Fiber optik altyapı, bağlantıyı optik sinyaller ile iletir. Bu, fiber bağlantının teorik olarak limitsiz bant genişliğini barındırdığı ve veriyi ışık hızı ile ulaştırdığı manasına gelir. En mühim olanı, fiber, elektromanyetik parazitlerin kesinlikle etkisi altında kalmaz. Böylece çok küçük hata oranları ve muhteşem bir sinyal kalitesine sahip olunur.
Koaksiyel Kablo (HFC)
Geleneksel kablo internetin tercih edildiği Coax kablolarda ise veri radyo frekanslar aracılığı ile iletilir. Elektriksel sinyaller uzun alanlarda enerji yitirerek güçsüzleşir ve etraftaki öteki elektrikli aygıtlardan kaynaklı olan gürültü ve parazite karşı hassas bir yapıdadırlar. Bu gürültü, bağlantı kararlılığını olumsuz etkileyen ana etkendir.
Simetri ve Asimetri Problemi (Upload Hızı)
Download ve Upload hızlarının denk olup olmamaları, bilhassa çağdaş internet kullanımı için büyük öneme sahip bir etkendir.
Fiberde Simetrik Hızlar
Fiber optik, çoğunlukla simetrik hız seviyeleri sağlar. Yani, 100 Mbps hizmette hem download hem de Upload hızı bu seviyeye yakın olur. Bu simetri, görüntülü görüşme, canlı yayın, büyük çaplı verileri buluta yükleme ve çevrimiçi oyun gibi çift yönlü veri alışverişini gerekli kılan hallerde kesintisiz bir tecrübe sunar.
Koaksiyelde Asimetrik Hızlar
Coax altyapı ise çoğunlukla asimetrik hızlar sağlar. Mesela, 100 Mbps download hızına karşılık Upload hızı sadece 5 Mbps ya da 10 Mbps seviyelerinde olabilir. Upload hızının bu kadar az olması, aynı zaman diliminde birden çok kullanıcının görüntülü konuşma yaptığı ya da oyunda olduğu evlerde tıkanıklık ve gecikmeye yol açar. Genel olarak kişiler, yavaşlığın nedeninin download hızı olduğunu düşünür, halbuki esas problem yeterli olmayan Upload hızıdır.
Paylaşımlı Hat vs. Özel Hat Mimarisi
Tecrübe ayrımının en büyük, fiziki olmayan sebeplerinden biri, ağ mimarisidir:
Koaksiyel: Paylaşımlı Ağ Formu
Geleneksel kablo internet altyapısında, bir semtteki ya da bölgedeki bütün kullanıcılar, çoğunlukla tek bir ana kablo üstünden veri alır. Bu, hız seviyenizin bir paylaşımlı havuzdan yansıdığı manasına gelir. Akşam vakitlerinde, her kullanıcı aynı zaman diliminde yayın seyredip indirme gerçekleştirmeye başladığı zaman, bu paylaşımlı havuzda tıkanma olur ve hızınızda normal olarak düşüş yaşanır.
Fiber: Noktadan Noktaya Yapı
Fiber optik bağlantının altyapısında, fiber kablo neredeyse direk evinizde kadar ulaşır ve bağlantınız, o alandaki öteki kullanıcılardan daha izole ve kendine hastır. Size sunulan bant genişliği, diğer kullanıcıların sergilediği kullanımdan çok ufak bir seviyede etkilenir. Bu da yoğun vakitlerde bile çok daha kararlı ve tutarlı bir hız tecrübesi yaşamanızı sağlar.
Özetlemiz Gerekir İse Hız Etiketi Değil, Altyapı Mühimdir!
Aynı hız etiketi, altyapının farklı olması sebebi ile ayrı tecrübeler anlamına gelir. Fiber, ışık hızı, düşük parazit ve simetrik formu ole kararlı bir tecrübe sağlarken; Coax, elektriksel gürültü, düşük Upload hızı ve paylaşımlı ağ formu sebebi ile yoğun vakitlerde problem meydana getirebilir.
Şayet çevrimiçi oyunlar oynuyor, canlı yayın gerçekleştiriyor, sıklıkla büyük çaplı veriler yüklüyor ya da evinizde fazlaca aygıt kullanıyor iseniz, rakam aynı olsa da fiber optik altyapısı size çok daha kaliteli ve güvenilir bir internet tecrübesi sağlayacaktır.
