İnternet paketlerinde upload ve download hızları neden farklı? Dosya yükleme ve indirme arasındaki bu farkın teknik nedenlerini ve hız performansına etkisini öğrenin.
Ev veya ofiste internet kullanılırken göz önünde bulundurulan ilk unsur çoğu zaman hızdır. Fakat hızdan söz ettiğimizde genellikle sadece indirme yani download hızı ön planda tutulur. Peki neden yükleme yani Upload hızı çoğunlukla daha düşük seviyelerde olur? Sahiden bu fark teknik bir mecburiyet mi, yoksa internet sağlayıcıları tarafından bilinçli bir şekilde yapılan bir durum mu?
Gündelik hayatta internet akışının büyük bir bölümü indirme odaklı işlemlerden oluşur. Film seyrederken, sosyal medyada dolaşırken veya bir internet sayfasına girerken veriler bize doğru akış sağlar. Bu sebepten dolayı internet altyapısı tasarlanırken indirme odaklı hareket edildi.
İnternet sağlayıcıları da kullanıcı tecrübesinin optimizasyonunu yapmak için bu tarafı kuvvetlendirdi. Zira çoğu kullanıcı için indirme hızının yüksek olması, internet hızının yüksek olduğu düşüncesini meydana getirdi. Yükleme tarafı ise genellikle geri planda kalır. Veri yükleme, bulut saklama, canlı yayın ya da görüntülü görüşme gibi özel işlemlerde kullanımı devreye girer.
Bu konudaki temel ayrım asimetrik modeli sebebiyle ortaya çıkar. ADSL ve VDSL gibi internet bağlantılarında hat kapasitesinin büyük bölümü download kısmı için ayrılır. Bu durumun sebebi, aynı kablonun hem download hem de Upload için kısıtlı bir bant genişliği sunmasıdır.
Fiber internet bağlantısında ise simetrik hız sağlayabilen bir sistem mevcuttur. Yani hem yükleme hem de indirme aynı düzeyde gerçekleşebilir. Fakat birçok sağlayıcı, teknik açıdan imkan bulunsa da dengeli hız sistemi yerine, download bölümüne odaklanır. Zira geniş kullanıcı ağı için bu daha düşük maliyetli bir seçenektir.
Eski dönemlerde internette yalnızca tüketici konumundayken artık üretici olmaya da başladık.
Canlı yayın gerçekleştirenler, YouTube’u içerik amacı ile kullananlar, bulut depolama kullanan firmalar. Tamamı için yüksek yükleme hızı artık mecburiyet durumuna geldi. Bilhassa görüntülü görüşme ve uzaktan çalışma döneminde Upload hızının düşük olması büyük gecikmelere, görüntüde donma olmasına ve kalite düşüklüğüne yol açabiliyor.
Bir veri iletirken uzun süre bekliyorsanız, esasında fark etmeden asimetrik internet modelinin kısıtlamaları etkisinde kalmış oluyorsunuz.
Bu durumun altında altyapının verimli oluşu ve ekonomik sebepler yer alıyor.
Ağ kaynakları, eş zamanlı yüzlerce kişinin isteklerine göre dağıtılıyor. Yükleme trafiği çoğunlukla düşük olduğundan dolayı bu bölüm geri planda bırakılıyor. Ayrıyeten, yüksek yükleme kapasitesi daha ileri donanım ve fiber altyapı mecbur kılıyor. Bu durum sonucunda da giderlerde artış meydana geliyor.
Yani özetle kullanıcıların kullanım hareketleri ve maliyet açısından verimli oluşu servis sağlayıcılarının bu dengeyi asimetrik tutmasının temel sebebi.
Yeni nesil fiber altyapılar bu dengenin yön değiştirmesine sebep olmaya başladı.
Artık pek çok operatör 1000 Mbps’e dek download hızının yanı sıra 100-200 Mbps düzeylerinde Upload fırsatı sağlıyor. Bilhassa içerik üreticiliği yapan kullanıcılar, kurumlar ve yayın yapan kişiler için büyük bir ayrım meydana getiriyor.
Yakın dönemde yükleme hızının, indirme hızı kadar mühim bir rekabet faktörü olacağı net. Zira kullanıcılar artık yalnızca harcamak değil, ayrıca paylaşmayı da arzu ediyor.
İnternet paketlerindeki yükleme ve indirme hızı arasındaki dengesizlik, hem teknik hem de mali bir seçimden dolayı ortaya çıkıyor. Fakat günümüz evreninde üretim, paylaşım ve bulut sistemleri geliştikçe bu dengenin tekrardan şekil alması kaçınılmaz bir durum oldu.
